Thời đại khác nhau, cuộc sống khác nhau, tư liệu nghệ thuật cũng khác nhau. Vì vậy, tính phê phán xã hội trong truyện ít đi, phần hài hước trong đời sống nhiều hơn; “Chú Thoòng” trước kia khiến cho hiện thực cuộc sống xuất hiện nhiều nhân vật xấu, đến nay đã trở thành đề tài gây cười thuần túy.

Năm trước, ở nhà sách Đại Thụ tôi đã tiếp xúc với một tác giả truyện tranh nước ngoài, ông ấy tự xưng là Vương Trạch. Ông Vương Trạch này nói đã từng sống ở Thiên Tân gần 30 năm, có tình cảm rất sâu đậm với Tân Môn (tên khác của Thiên Tân). Trong lúc nói chuyện mới biết ông ấy là Vương Trạch - tác giả của “Chú Thoòng”. Tôi lập tức hỏi ông “Ông có quen biết Bằng Đệ không?” Ông ấy đáp: “Có quen, rất thân”. Chỉ nói một câu như vậy rồi ông liền lảng tránh đề tài này. Lúc đó, tôi nghĩ đến bài viết của ông Hoàng Quán Liêm có nói về việc Vương Trạch cứ phủ nhận hai chữ Bằng Đệ. Để tránh cho khách khó xử tôi cũng tránh nói về đề tài “Chú Thoòng”.



Thật ra theo tôi thấy, ông Vương Trạch hoàn toàn có thể quang minh chính đại nói về Bằng Đệ. Việc mô phỏng và bắt chước từ xưa đã có, cứ nói rõ ràng thì mọi sự không có gì là to tát cả. Vương Trạch sinh năm 1926, Bằng Đệ sinh năm 1907, khi Bằng Đệ còn đang nổi tiếng thì Vương Trạch là một thanh niên sống chung một thành phố, từ khâm phục mà dẫn đến bắt chước, rập khuôn là điều có thể lý giải. Ngoài ra, “Chú Thoòng” của Vương Trạch tuy có nguồn gốc từ “Chú Thoòng” của Bằng Đệ, trong đó cũng có một số điểm do ông tự sáng tạo thêm. Vì “Chú Thoòng” của Vương Trạch đã là “Chú Thoòng của hiện tại”, cách xa “Chú Thoòng” của Bằng Đệ cả nửa thế kỷ.







Thời đại khác nhau, cuộc sống khác nhau, tư liệu nghệ thuật cũng khác nhau. Vì vậy, tính phê phán xã hội trong truyện ít đi, phần hài hước trong đời sống nhiều hơn; “Chú Thoòng” trước kia khiến cho hiện thực cuộc sống xuất hiện nhiều nhân vật xấu, đến nay đã trở thành đề tài gây cười thuần túy. Phần nội dung còn tăng thêm rất nhiều tình tiết của cuộc sống hiện đại. Về mặt nghệ thuật, “Chú Thoòng” của Bằng Đệ là hình thức truyện tranh 4 ô thời đầu, kết cấu của truyện tranh 4 ô giống như thơ tứ tuyệt của thời xưa, phương thức kết cấu đều là đề, thực, luận, kết. “Chú Thoòng” của Vương Trạch hay dùng phương thức 6 ô, tăng thêm tình tiết câu chuyện, có thể chịu ảnh hưởng của tranh hoạt hình Disney và truyện tranh hiện đại Âu Mỹ, hơn nữa trong tác phẩm cũng có một số ý tưởng truyện tranh của riêng mình. Nhưng hình dạng ban đầu và tính cách của nhân vật “Chú Thoòng” đều là từ sự sáng tạo của Bằng Đệ. Đừng quên, ngay cả tên “Chú Thoòng” cũng là của Bằng Đệ. Hơn nữa, so sánh giữa “Chú Thoòng” của Vương Trạch và “Chú Thoòng” của Bằng Đệ, bất luận là động tác, thần thái, biểu đạt của nhân vật đều giống như nhau, nhìn qua biết ngay. Nhưng về mặt tính sinh động và giá trị thẩm mỹ, Vương Trạch còn thua xa Bằng Đệ. Nếu như so sánh năng lực vẽ thì Vương Trạch chỉ đứng ở chân núi mà Bằng Đệ lại đứng trên đỉnh núi cao. Đây cũng là khác biệt chân thật nhất giữa người sáng tác gốc và người rập khuôn bắt chước. Vì vậy có thể nói nếu như không có Bằng Đệ sẽ không có “Chú Thoòng” của Vương Trạch. Nhưng xác nhận sáng tác gốc của Bằng Đệ không phải vì muốn phủ nhận Vương Trạch cũng có tài năng nhất định, ngược lại sức sống của “Chú Thoòng” kéo dài đến ngày nay cũng có “công trạng” của Vương Trạch.





Truyện Tranh Việt

(Tổng hợp)

Nói chung vầy có nghĩa là truyện gốc của Bằng Đệ hữ
Theo lam thấy thì của Vương Trạch hay hơn